پارینه سنگی پایانی از 40 هزار سال پیش شروع شد و تا حدود 18 هزار سال پیش ادامه داشت. در این دوره انسان هوشمند پدید آمد. ابزار ساخته شده تکمیل تر شدند و آنها را ابزار برادوستی می نامند. ابزار میکرولیت هم در همین دوره بوجود آمدند. این نوع ابزار دارای تیغه های کوچکی هستند که لبه های موازی دارند. تیغه ها ممکن است از اشیای مختلف ساخته شده باشند. آنها را در دسته ای چوبی یا استخوانی محکم نصب می کردند و ابزار کشنده مختلفی را بوجود می آوردنددر این دوره چاقو و نیزه سنگی هم ساخته شد.
در کرمانشاه، خرم آباد، مرودشت و کاشان مناطق استقرار این دوره کشف شده است. در همین دوره در حدود 35 هزار سال پیش اولین نشانه های هنر بشر ظهور کرد، یعنی نقاشی بر صخره ها و طرح هایی بر شاخ و استخوان حیوانات که عمدتا به رنگ های سیاه، سفید، سرخ و زرد است. همچنین در این دوره بشر توانست دوختن را بیاموزد و لباس تهیه کند. تیر و کمان در اواخر این دوره ساخته شد. سر سنگی پیکان یا نیزه در حدود 20 هزار سال پیش درست شد.